ظروف شیشه و بلور

ظروف شیشه‌ای از پرکاربردترین و در عین حال زیباترین اقلام آشپزخانه هستند که هم برای نگهداری مواد غذایی و هم برای سرو غذا کاربرد دارند. سادگی در طراحی، قابلیت مشاهده محتویات، تنوع در شکل و اندازه، و هماهنگی آسان با سایر وسایل، این ظروف را به انتخابی محبوب برای خانه‌های مدرن و مینیمال تبدیل کرده است.

علاوه بر تنوع در طراحی، ظروف شیشه‌ای از نظر قیمت هم انواع مختلفی از محصولات لوکس گران تا ظروف اقتصادی و با ‎قیمت مناسب دارند. برخلاف تصور رایج، خرید ظروف شیشه‌ای ارزان قیمت الزاماً به معنای کیفیت پایین نیست. امروزه برندهای زیادی ظروف شیشه‌ای ساده اما مقاوم و خوش‌ساخت تولید می‌کنند که هم از نظر دوام قابل قبول‌اند و هم ظاهر زیبایی دارند.

ظروف شیشه‌ای چه کاربردهایی دارند؟

ظروف شیشه‌ای در طراحی‌های متنوعی ساخته می‌شوند تا پاسخگوی نیازهای مختلف در آشپزخانه باشند. از ظروف نگهدارنده گرفته تا ظروف مخصوص سرو، هر مدل برای استفاده خاصی طراحی شده است. اگر قصد خرید ظروف شیشه‌ای ساده و کاربردی دارید، شناخت انواع آن‌ها به شما کمک می‌کند انتخاب بهتری داشته باشید.

ظروف نگهدارنده (بانکه، جار، ظروف درب‌دار)

این مدل‌ها برای نگهداری حبوبات، ادویه، چای، قهوه، آجیل، غلات و... بسیار کاربردی هستند. اکثر آن‌ها دارای درب چفتی، چوب‌پنبه‌ای، یا سیلیکونی هستند که مانع از نفوذ هوا و رطوبت می‌شود. این روزها بانکه‌های شیشه‌ای شفاف بسیار محبوب و ترند شده‌اند چون علاوه بر این که زیبا و خاص هستند، به شما اجازه می‌دهند محتوای داخل را به‌راحتی ببینید و در نظم‌بخشی به کابینت و یخچال نقش مهمی دارند. ظروف شیشه‌ای با درب‌های پلاستیکی یا سیلیکونی عرضه می‌شوند برای نگهداری غذای باقی‌مانده یا وعده‌های آماده در یخچال مناسب هستند. بعضی از مدل‌ها قابلیت استفاده در فریزر یا مایکروویو را هم دارند.

ظروف مخصوص سرو (کاسه، پیش‌دستی، دیس)

ظروف سرو و پذیرایی شیشه‌ای، گزینه عالی و مطمئنی برای استفاده روزمره یا مهمانی‌های شما هستند. به کمک این ظروف می‌توانید یک میزپذیرایی ساده و در عین حال شیک بچینید. همانطور که گفته شده ظروف شیشه‌ای تنوع زیادی دارند و می‌توانید از آن‎ها برای سرو غذا، سالاد، دسر، میوه، شیرینی و... استفاده کنید. این مدل‌ها به‌ویژه در پذیرایی از مهمان جلوه‌ای خاص به میز می‌دهند و با هر نوع چیدمانی هماهنگ می‌شوند.

ظروف مخصوص فر یا مایکروویو

مدل‌های مقاوم در برابر حرارت با شیشه ضخیم‌تر تولید می‌شوند و برای پخت کیک، لازانیا، گراتن یا حتی گرم‌کردن غذا مناسب‌اند. معمولاً روی این ظروف قید شده که «مقاوم در برابر حرارت» یا «قابل استفاده در فر» هستند. با از ظرف شیشه‌ای مخصوص فر یا مایکروویو می‌توانید هم برای آماده‌سازی غذا و هم برای سرو آن استفاده کنید.

شیشه معمولی چه تفاوتی با پیرکس دارد؟

بیشتر ظروف شیشه‌ای موجود در بازار از یکی از این دو نوع ساخته می‌شوند:

·       شیشه معمولی (سودالایم): شفاف، سبک‌تر و ارزان‌تر. اما در برابر شوک حرارتی (یعنی تغییر دمای ناگهانی) مقاومت کمی دارد. برای نگهداری خشکبار، مواد غذایی سرد یا سرو غذا مناسب است ولی نباید داخل فر یا فریزر گذاشته شود.

·       شیشه مقاوم به حرارت (پیرکس یا بوروسیلیکات): مقاوم در برابر حرارت و سرما. این نوع شیشه دمای بالا و تغییر دما را بهتر تحمل می‌کند. اگر ظرف را برای مایکروویو، فر، یا حتی فریزر می‌خواهید، حتماً باید از این نوع باشد. طبیعتاً قیمت بالاتری نسبت به شیشه معمولی دارد اما ارزش آن را دارد.

نکته مهم: اگر روی بسته‌بندی نوشته شده "Microwave-safe"،"Oven-safe"  یا  "Heat-resistant glass"  یعنی ظرف از نوع پیرکس یا مشابه آن است.

هنگام خرید ظروف شیشه‌ای به چه نکاتی توجه کنیم؟

خرید ظروف شیشه‌ای می‌تواند یک تصمیم هوشمندانه و در عین حال چالش‌برانگیز باشد. تنوع بالای طرح‌ها، کیفیت‌ها، و قیمت‌ها باعث می‌شود که انتخاب برای کاربران سخت باشد. برای انتخاب مناسب، مهم است که ابتدا به نوع استفاده‌تان از ظرف فکر کنید. اگر به دنبال ظروف شیشه‌ای برای سرو و پذیرایی هستید، شفافیت، ظرافت طراحی، هماهنگی با سایر اقلام پذیرایی، و دوام شیشه اهمیت دارد. برای مثال یک دیس شیشه‌ای با لبه‌های صیقلی و ضخامت مناسب هم جلوه زیبایی روی میز دارد و هم در برابر لب‌پریدگی مقاوم‌تر است. در مورد لیوان‌ها یا پارچ‌های شیشه‌ای نیز باید به خوش‌دست بودن، ثبات در پایه، و جنس شیشه توجه داشت.

اگر هدفتان خرید ظروف شیشه‌ای برای استفاده روزمره، نگهداری یا آشپزی است، کیفیت ساخت اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. شیشه‌های مقاوم به حرارت، مانند پیرکس یا شیشه بوروسیلیکات، مناسب استفاده در مایکروویو یا فر هستند و شوک حرارتی را بهتر تحمل می‌کنند. این نوع شیشه‌ها گرچه قیمت بالاتری دارند، اما در بلندمدت دوام بالاتری نیز دارند. در مقابل، ظروف ساخته‌شده از شیشه معمولی یا بازیافتی ممکن است ظاهری زیبا داشته باشند ولی برای استفاده در حرارت یا سرمای شدید مناسب نیستند.

یکی دیگر از نکات مهم، بررسی کیفیت لبه‌ها، یکنواختی ضخامت، و عدم وجود حباب یا ناهمواری در ساختار شیشه است. این موارد نشانه‌هایی از کیفیت ساخت هستند. اگر درب‌دار بودن ظرف برایتان اهمیت دارد (مانند بانکه‌ها یا ظروف نگهدارنده غذا)، به چفت‌بودن، آب‌بندی و دوام درب نیز دقت کنید. برای ظروف سرو مانند بشقاب، کاسه شیشه ای یا پیش‌دستی، این نکات کمتر اهمیت دارد اما استحکام شیشه همچنان در اولویت است، مخصوصاً اگر ظرف در معرض شست‌وشوی مکرر یا قرار گرفتن روی میز گرم باشد.

در نهایت، تناسب بین قیمت و کیفیت را بسنجید. بسیاری از ظروف شیشه‌ای ارزان، اگر با دقت انتخاب شوند، می‌توانند سال‌ها دوام داشته باشند. تنها کافی است بدانید به دنبال چه نوع ظرفی هستید و با توجه به نوع مصرف، معیارهای درست را در نظر بگیرید.

آیا ظروف شیشه‌ای برای فریز کردن مناسب هستند؟

ظروف شیشه‌ای خاصی وجود دارند که برای نگهداری مواد غذایی در فریزر طراحی شده‌اند، اما همه ظروف شیشه‌ای این قابلیت را ندارند. شیشه‌هایی که ضخامت مناسب دارند و از جنس مقاوم به شوک حرارتی ساخته شده‌اند، می‌توانند در برابر سرمای زیاد مقاومت کنند. با این حال، حتی در مورد شیشه‌های مقاوم، باید ظرف را به اندازه پر کرد؛ یعنی نباید آن را تا لبه پر کرد چون مواد غذایی یا مایعات هنگام انجماد منبسط می‌شوند و ممکن است باعث شکستن ظرف شوند. همچنین قرار دادن ناگهانی ظرف شیشه‌ای گرم در فریزر (یا بالعکس) احتمال ترک‌خوردگی یا شکستگی را افزایش می‌دهد. اگر ظرف موردنظر شما در مشخصاتش ذکر کرده که قابلیت استفاده در فریزر دارد، می‌توانید با رعایت نکات آن را داخل یخچال قرار دهید.

آیا ظروف شیشه‌ای در مایکروویو قابل استفاده هستند؟

ظروف شیشه‌ای فقط در صورتی برای استفاده در مایکروویو مناسب هستند که از شیشه مقاوم به حرارت ساخته شده باشند. این ویژگی معمولاً با عبارات "Microwave-safe" یا "Heat-resistant" روی بسته‌بندی یا کف ظرف مشخص می‌شود. ظروفی که از شیشه معمولی تولید شده‌اند یا شیشه نازک و تزیینی دارند، ممکن است در اثر گرمای مستقیم یا ناگهانی مایکروویو آسیب ببینند. همچنین در مورد ظروف دارای درب، باید دقت کرد که درب ظرف (چه پلاستیکی، چه چوبی یا شیشه‌ای) برای مایکروویو مناسب باشد. در بسیاری از موارد بهتر است درب را بردارید یا نیمه‌باز بگذارید تا بخار تجمع پیدا نکند و ظرف نترکد. در مجموع، اگر ظرف شیشه‌ای شما از نوع پیرکس یا مشابه آن باشد، استفاده از آن در مایکروویو با رعایت نکات ایمنی کاملاً بی‌خطر و رایج است.

آیا ظروف شیشه‌ای ارزان قابل اطمینان هستند؟

ارزان بودن یک ظرف شیشه‌ای الزاماً به معنی بی‌کیفیت بودن آن نیست. بسیاری از برندهای داخلی یا چینی توانسته‌اند ظروفی با قیمت مناسب اما دوام قابل قبول تولید کنند. آنچه مهم است بررسی کیفیت فیزیکی ظرف است، نه صرفاً توجه به برند یا قیمت. اگر ظرف شیشه‌ای دارای ضخامت یکنواخت، شفافیت مطلوب، لبه‌های صیقلی و بدون ترک یا موج در ساختار باشد، می‌توان آن را گزینه‌ای مطمئن دانست، حتی اگر قیمت آن پایین‌تر از سایر برندها باشد. البته طبیعتاً در ظروف ارزان‌قیمت احتمال استفاده از شیشه بازیافتی یا دقت پایین‌تر در قالب‌گیری وجود دارد، اما این موضوع به‌تنهایی دلیل کنار گذاشتن گزینه‌های اقتصادی نیست. اگر قصد خرید ظروف شیشه‌ای ساده برای مصارف عمومی دارید، با کمی بررسی دقیق می‌توانید از میان گزینه‌های اقتصادی، مدلی بادوام و قابل اطمینان پیدا کنید.

احتمالا با خود فکر می‌کنید که با این شرایط خرید اینترنتی ظروف شیشه‎ای منطقی نیست؛ چرا که امکان مشاهده و بررسی ظروف وجود ندارد. اما فروشگاه زرین جهاز امکان بازگشت 7 روزه کالا این دغدغه را  رفع کرده است. شما می‌توانید ظروف شیشه‌ای مورد نظر خود را سفارش دهید و پس از دریافت سفارش در صورتی که از کیفیت یا ظاهر آن راضی نبودید محصول را مرجوع کنید.

چگونه از ظروف شیشه‌ای بهتر نگهداری کنیم؟

ظروف شیشه‌ای در صورتی که به‌درستی استفاده شوند، می‌توانند سال‌ها ظاهر و کیفیت اولیه خود را حفظ کنند. برای حفظ کیفیت و طول عمر ظرف شیشه‌ای رعایت چند نکته ساده الزامی است:

·       از شوک حرارتی اجتناب کنید. یعنی ظرف داغ را نباید ناگهان روی سطح مرطوب یا داخل یخچال قرار داد، و بالعکس. هنگام شست‌وشو، بهتر است از آب خیلی داغ یا خیلی سرد به‌طور ناگهانی استفاده نکنید.

·       استفاده از ماشین ظرفشویی برای بیشتر ظروف شیشه‌ای مجاز است، اما بهتر است آن‌ها را با فاصله از هم بچینید تا در حین شست‌وشو به هم برخورد نکنند و دچار لب‌پریدگی نشوند.

·       در زمان چیدمان داخل کابینت بهتر است ظروف را روی هم قرار ندهید یا بین آن‌ها دستمال نازک یا نمد قرار دهید تا از خش افتادن جلوگیری شود.

·       اگر ظرفی ترک‌خورده یا لب‌پر شد، از ادامه استفاده از آن خودداری کنید؛ چراکه هم خطر شکستن دارد و هم ممکن است آلودگی وارد مواد غذایی شود.